VIO - Beter leren omgaan met onbegrepen gedrag

Video Interventie Ouderenzorg (VIO). Zo noemen we een methode die ingezet kan worden om zorgmedewerkers te leren beter om te gaan met onbegrepen gedrag. VIO doet dit door middel van video-opnames en feedback.

Sonja is VIO-begeleider bij WVO Zorg en legt uit dat ze met de inzet van VIO zorgmedewerkers helpt om de relatie tussen medewerkers en een cliënt te verbeteren. “Samen kijken we waar de collega of het team tegenaan loopt. Van daaruit maak ik video-opnames van situaties waarin de collega contact heeft met de bewoner met onbegrepen bedrag. Het beeldmateriaal dat ik heb gemaakt bekijk ik vervolgens samen met de betreffende collega’s.”

Uitgaan van wat wel goed gaat

Bij het maken van de video-opnames wordt niet gelijk de focus op het probleem gedrag gelegd. Maar juist eerst op de contactmomenten die wel goed gaan, legt Sonja uit. “Stel dat iemand niet geholpen kan worden met wassen en aankleden, dan begin ik juist niet met opnames van dit moment. Ik stel eerst de vraag: ‘tijdens welke momenten gaat het wél goed?’ Dan film ik juist eerst het contactmoment met een positief effect.”

Door de beelden en de feedback leren zorgmedewerkers, zowel individueel als in teamverband, te kijken naar de cliënt met onbegrepen gedag en wat hij of zij op dat moment in de communicatie nodig heeft. “Medewerkers zijn vaak blij verrast wanneer zij op beeld terugzien wat er allemaal wél goed gaat en hoe kleine nuances in communicatie voor groot resultaat kunnen zorgen”, vertelt Sonja.

Een echte eye opener

Annelies is Verzorgende IG en werkt op een woning waar mensen wonen met dementie. “Op onze woning was veel onrust. Een cliënt was erg angstig en ongerust over zijn vrouw en familie en wilde steeds naar huis”, vertelt Annelies. “Toen hebben we VIO ingeschakeld. Door de video-opnames leerden mijn collega’s en ik meneer beter begrijpen en kwamen we te weten hoe wij het beste konden handelen om de onrust bij meneer te doen verminderen.”

Een camera op je gericht hebben, dat is in het begin best even spannend, vertelt Annelies. “Maar naarmate de tijd en ook de activiteit verstreek, vergeet je de camera en sta je er natuurlijk op.” Annelies noemt het terug kijken naar zichzelf een echte ‘eye opener’. “Ik heb veel over mezelf geleerd! We hebben samen moeten lachen om de conversaties die te horen waren. Maar ook gekeken naar: wat werkt, wat kan ik uitbreiden in mijn handelen, wat goed gaat, waar moet ik op letten? Ik zou het andere collega’s dan ook zeker aanraden om eens te kijken hoe je handelt in een bepaalde situatie. Kijk eens goed naar jezelf op de beelden. Daar steek je veel van op en dat kan je meenemen naar de woning of cliënt.”

Goede ondersteuning is belangrijk

Door de vergrijzing komen er steeds meer kwetsbare ouderen. Bijvoorbeeld mensen met dementie, waarbij onbegrepen gedrag kan voorkomen. Dit is zowel voor de cliënt als de zorgmedeweker belastend en kan zorgen voor werkdruk en gevoelens van onmacht. Stress en overbelasting liggen daardoor op de loer.

Susan volgt een opleiding tot VIO-begeleider en vertelt dat het juist daarom zo ontzettend belangrijk is dat er goede ondersteuning geboden wordt aan zorgmedewerkers. “Door VIO hoop ik zorgmedewerkers inzicht te geven in hun eigen handelen. Zodat de kwaliteit van de zorgrelatie verbetert. Dat geeft meer werkplezier en je zelfvertrouwen neemt toe, als je ziet dat het ook echt werkt. Uiteindelijk komt dit ten goede aan de medewerker én aan de cliënt.”

Mensgerichte zorg

Ook Britta volgt een opleiding tot VIO-begeleider en benadrukt het belang van die goede ondersteuning. “VIO kan bijdragen aan meer werkplezier. Daarnaast ben je als zorgmedewerker echt bezig met mensgerichte zorg bieden. Je kijkt en luistert naar de mens die je voor je hebt en wat diegene nodig heeft. Dat is voor iedere cliënt anders, want ieder mens is anders. VIO helpt je anders te leren kijken en daardoor anders te leren doen.”